برزیل کشوری است که در مدت زمان نسبتأ کمی شاهد کاهش نرخ باروری بوده است. تا پیش از سال 1965 در بعضی از برهه‌های زمانی حکومت‌ها مردم را به افزایش فرزندآوری تشویق می‌کردند. برهه‌های اصلی مربوطه در بخش1 ارائه شده‌است. از سال 1965 به بعد هر چند سیاست مستقیمی توسط دولت برای کاهش نرخ باروری اتخاذ نشده است، توسعه برنامه‌های جهانی تنظیم خانواده و روند مدرن شدن موجب کاهش چشمگیر نرخ باروری در این کشور شده است.
علاوه بر کاهش سریع نرخ باروری، زمان طی شده برای افزایش امید به زندگی از 50 به 70 سال در برزیل نیز حدوداً نیم قرن بوده که باید گفت که نسبتا سریع طی شده است(نمودار1). لذا این کشور در مدت کوتاهی به طور همزمان با کاهش نرخ باروری و سالمندی جمعیت مواجه شده است.

نمودار1- مدت زمان (سال) کاهش نرخ باروری از 3 به 2 (محور افقی) و افزایش امید به زندگی از 50 به 70 (محور عمودی) (Gragnolati, 2001)
 

همچنین مهاجرت‌های گسترده‌ای در قرون 19 و 20 به برزیل انجام شده است که در بخش1 به آن پرداخته شده‌است.
سالانه به دلیل مرزهای طولانی و تعداد زیاد همسایگان برزیل که اقتصاد ضعیف‌تری هم نسبت به آن دارند، مهاجران غیرقانونی زیادی به این کشور وارد می‌شوند. همچنین برزیلی‌های زیادی از طریق مرز مکزیک اقدام به ورود غیرقانونی به آمریکا می‌کنند. در کل سیاست‌های مهاجرتی برزیل بر خلاف بسیاری از کشورهای پیشرفته که با پذیرش مهاجر، خلأ نرخ باروری پایین خود را جبران می‌کنند، مبتنی بر مسائل جمعیتی طراحی نشده‌است. در بخش3 به مسئله مهاجرت از سال 1985 به بعد پرداخته شده‌است.
هرم جمعیتی برزیل در حدود 15 سال از یک هرم جوان تبدیل به یک هرم در حال سالمندی شده است.

نمودار2- مقایسه هرم جمعیتی برزیل در سال‌های 2015 و 1990 (Population Pyramid)

از آنجایی که دولت برزیل سیاست‌های مستقیمی برای کاهش یا افزایش نرخ باروری ندارد، در بخش2 به عوامل اصلی موثر بر کاهش نرخ باروری برزیل در دهه‌های اخیر پرداخته شده است.

دانلود PDF