صنایع دریایی مجموعه گسترده‌ای از فعالیت‌های مهندسی و ساخت و ساز را شامل می‌شود که می‌توان به‌واسطه آن از موقعیت‌های قابل‌توجه ساحلی و دریایی کشور برای ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی استفاده کرد. هم‌اکنون بیش از90درصد صادرات و واردات ج.ا.ایران از طریق دریا و خلیج فارس انجام می‌شود که این امر بیانگر اهمیت بالای توسعه صنایع دریایی در کشور است. این صنعت به‌عنوان یک بخش کلیدی، پیوند مستحکمی با بخش‌های مختلف اقتصادی دارد و نیروی محرکهای است تا چرخ‌های سایر صنایع را به‌حرکت درآورد.
صنایع دریایی را می توان به هفت صنعت به شرح زیر تقسیم بندی کرد:
- فراساحل (اکتشاف، استخراج، تولید و انتقال مواد نفتی و گازی به خشکی یا شناور)؛
- کشتیرانی (جابه‌جایی بار و مسافر از طریق دریا)؛
- بنادر و ترمینال‌های بندری (تخلیه، بارگیری و انبار کردن کالا)؛
- شیلات (صید، انبار کردن، انتقال و تخلیه آبزیان دریایی)؛
- توریسم و گردشگری دریایی؛
- انرژی‌های نو (تولید برق از امواج دریا و توربین‌های بادی نصب‌شده در دریا)؛
- ساخت و تعمیر انواع شناورهای سطحی و زیرسطحی.
برخی از ظرفیت ها و مزیت ها:
- حدود 2700 کیلومتر مرز آبی کشور با کشورهای همسایه از طریق دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان؛
- سابقه قابل‌توجه تاریخی کشور در این حوزه و شناخته شدن آن به‌عنوان یکی از صنایع مزیت‌دار کشور؛
- وجود مجموعه‌های توانمند در حوزه صنعت دریایی کشور.
