شرکت های جهان برای ساخت واکسن کرونا چه کرده‌اند؟
شرکت‌های زیست فناوری جهان با استفاده از رویکردهای متداول و غیرمتداول، بی‌وقفه در حال تلاش برای ساخت واکسن مقابله با بیماری فراگیر کرونا بوده‌اند.
"مادرنا"، شرکتی مستقر در بوستون به‌دلیل کار روی واکسن‌های شخصی‌سازی‌شده سرطان معروف است. این شرکت با همکاری دانشمندان مؤسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی NIAID واکسن مبتنی‌بر RNA را تولید کرده که کد کننده فرم تثبیت‌شده‌ای از پروتئین اسپایک SARS-CoV-۲ است. شرکت مادرنا ۲۴ فوریه نمونه‌هایی از واکسن کاندیدای خود به‌نام mRNA-۱۲۷۳ را به مرکز پژوهش‌های واکسن NIAID ارسال کرد و قرار است کارآزمایی مرحله اول برای بررسی ایمنی واکسن از ماه آوریل آغاز شود.
شرکت رقیب مادرنا با نام "کوروک" نیز برای تولید پروتئین‌های ویروس کرونا و تحریک سلول‌های ایمنی جهت تولید آنتی‌بادی از mRNA ساخته‌شده در آزمایشگاه استفاده می‌کند. شرکت "اینوویو" برای ساخت واکسن کرونا از فناوریی استفاده می‌کند که تا حدودی متفاوت است؛ این شرکت برای تهیه دارو به‌جای RNA از DNA استفاده می‌کند و آزمایش‌های پیش‌بالینی واکسن کاندیدای خود به‌نام INO-۴۸۰۰ را در ماه ژانویه آغاز کرده است، اینوویو تاکنون سه‌هزار دوز واکسن را برای استفاده در کارآزمایی‌ها تولید کرده و قرار است واکسن آن‌ها روی داوطلبانی در آمریکا، چین و کره‌جنوبی استفاده شود. اولین کارآزمایی این شرکت در پایان آوریل در کشور آمریکا آغاز می‌شود.
شرکت اپلاید DNA، واقع در نیویورک در ماه مارس اعلام کرد با همکاری شرکت ایتالیایی Takis Biotech، واکسن کاندیدای خود را تحویل می‌دهد که مبتنی‌بر DNA است؛ این شرکت قصد دارد تا اواخر ماه جاری، چهار نسخه از واکسن را برای آزمایش روی موش‌ها آماده کند. شرکت داروسازی زیدوس کادلیا، که در هند قرار دارد نیز در ماه فوریه اعلام کرد دو رویکرد را برای تولید واکسن کرونا آغاز کرده است؛ رویکرد نخست استفاده از حلقه‌ای DNA بود که برای تولید پروتئین‌های ویروس کرونا در بدن انسان طراحی شده و رویکرد دوم دست‌کاری ژنتیکی ویروس‌های سرخک ضعیف‌شده نوترکیب است که در بدن موجب تولید آنتی‌بادی‌هایی علیه SARS-CoV-۲ می‌شود.
گروهی از دانشمندان بریتانیایی نیز در آزمایشگاه‌های کالج سلطنتی لندن مشغول آزمایش واکسنی مبتنی‌بر DNA روی موش‌ها هستند. یکی از شرکت‌های پیشرو درزمینه ساخت واکسن، GSK است که فناوری خود برای تولید واکسن را به شرکتی چینی به‌نام Clover Biopharmaceuticals قرض می‌دهد.، شرکت چینی پروتئین‌های ویروسی را تولید خواهد کرد و شرکت GSK ترکیبات موسوم به مواد کمکی را مهیا می‌کند. هیچ‌کدام از این شرکت‌ها جدول زمانی آزمایش‌های خود را ارائه نکرده‌اند.
شرکت نوواکس، به‌دلیل تجربه در زمینه تولید واکسن علیه سارس و مرس از رقبای خود کمی جلوتر است. این شرکت مستقر در مریلند در ماه فوریه اعلام کرد چندین واکسن کاندیدای متشکل از نانوذرات پروتئینی نوترکیب مشتق از پروتئین اسپایک SARS-CoV-۲ را تولید کرده است. نمایندگان این شرکت امیدوار هستند آزمایش‌های حیوانی را به‌زودی تکمیل کنند و تا پایان بهار ۲۰۲۰ به اولین مرحله از کارآزمایی‌های انسانی برسند.
آلتیمون، شرکت مستقر در مریلند در حال تولید واکسنی است که در بینی اسپری می‌شود. این شرکت به‌دلیل واکسن آنفلوانزایی مشهور است که به‌شکل اسپری بینی ساخته است. آلتیمون در ماه فوریه اعلام کرد طراحی و نمونه‌سازی واکسنی علیه کووید ۱۹ را به اتمام رسانده و در حال پیشبرد آن در آزمایش‌های حیوانی و تولید آن برای استفاده در کارآزمایی‌های انسانی است.
واکسارت، تنها شرکتی است که درحال‌حاضر مشغول ساخت واکسنی خوراکی برای کووید ۱۹ است. شرکت مذکور در ماه ژانویه اعلام کرد قصد دارد واکسن‌هایی براساس ژنوم SARS-CoV-۲ تولید کند، اما زمان‌بندی طرح آن‌ها اعلام نشد. شرکت بیوتکنولوژی Expres۲ion، مستقر در دانمارک از سلول‌های مگس میوه برای تولید آنتی‌ژن‌های ویروسی استفاده می‌کند و قصد دارد در اواخر سال جاری واکسن خود را روی حیوانات آزمایش کند.
شرکت جنرکس که در فلوریدا مستقر است، برای ساخت واکسن با استفاده از فناوری اختصاصی فعال‌کردن ایمنی، قراردادهایی با چهار شرکت چینی امضا کرده است. به گفته نمایندگان شرکت ممکن است این واکسن درماه ژوئن برای آزمایش‌های انسانی آماده شود. شرکت ایمنی درمانی واکسیل بیو، در زمینه سرطان کار می‌کند، اما نمایندگان آن ماه گذشته اعلام کردند ترکیبی از پروتئین‌ها را کشف کرده‌اند که واکسن مؤثری علیه کووید ۱۹ خواهد بود. این شرکت قصد دارد دوزهای موردنیاز آزمایش‌های اولیه را تولید کند و به‌دنبال شرکایی می‌گردد تا درصورت موفقیت در مرحله اول تولید خود را گسترش دهد.
شرکت آی بیو، مستقر در تگزاس برای تولید پروتئین‌های ویروسی از انواع اصلاح‌شده گیاه تنباکو استفاده می‌کند. نمایندگان شرکت می‌گویند انتظار دارند واکسن تا آخر این تابستان آماده استفاده در آزمایش‌های حیوانی شود. گروه پیتر هوتز در کالج پزشکی بیلور که مرکز خون نیویورک مستقر است، در حال تلاش برای تأمین بودجه آزمایش واکسن سارس دربرابر کووید ۱۹ هستند. آن‌ها می‌گوید حدود ۲۰ هزار دوز آماده برای استفاده در آزمایش‌های بالینی دارند. این گروه به‌طور هم‌زمان مشغول ساخت واکسنی اختصاصی براساس ناحیه اتصال گیرنده ویروس جدید هستند، اما این کار چند سال طول می‌کشد.
گروهی از پژوهشگران استرالیایی در دانشگاه کوئینزلند نیز واکسن کاندیدایی تولید کرده‌اند که آماده آزمایش‌های انسانی است. این واکسن متکی‌بر فناوری گیره مولکولی است که به پایداری پروتئین‌های ویروسی کمک می‌کند. این گروه در حال تولید واکسن‌های جدید خود برای استفاده در آزمایش‌های بالینی هستند. پژوهشگران کانادایی نیز در دانشگاه ساسکاچوان، از توالی ژنوم ویروس کرونا برای ساخت کاندیداهای مبتنی‌بر پروتئین استفاده کرده و اکنون منتظر نسخه‌های زنده ویروس هستند تا آزمایش روی حیوانات را شروع کنند.
گروهی از پژوهشگران مؤسسه جنر دانشگاه آکسفورد قبلاً روی واکسنی علیه مرس کار کرده‌اند و در حال مطابقت‌دادن آزمایش‌های خود با ویروس جدید هستند. در ماه فوریه دانشمندان توافق‌نامه‌ای برای تولید هزار دوز از واکسن جدید به‌نام ChAdOx۱ با شرکت ایتالیایی Advent Srl امضا کردند که قرار است در آزمایش‌های انسانی استفاده شود. شرکت سانوفی از سال ۲۰۰۴ در زمینه آمادگی دربرابر همه‌گیری‌های جهانی ازجمله همه‌گیری سارس فعالیت کرده است. روش این شرکت برای ساخت واکسن کرونا استفاده از DNA نوترکیب و تعویض بخش‌هایی از RNA ویروس کرونا با مواد ژنتیکی ویروسی بی‌ضرر است.، سانوفی انتظار دارد در ۶ ماه به واکسنی برای آزمایش روی حیوانات دست پیدا کند؛ آزمایش‌های انسانی در سال ۲۰۲۱ آغاز می‌شود.
شرکت بیوتکنولوژی ژئوواکس که در آتلانتا مستقر است، برای توسعه واکسنی علیه کووید ۱۹ در ژانویه توافق‌نامه‌ای با شرکتی چینی به‌نام براوو واکس امضا کرد و ژئوواکس پلتفرم اختصاصی خود را دراختیار شرکت چینی قرار می‌دهد. این واکسن ویروس آبله تغییریافته‌ای است که می‌تواند برای بیان پروتئین‌های ویروسی SARS-CoV-۲ دست‌کاری شود. طبق گزارش‌ها، شرکت چینی کن‌ساینو نیز مشغول ساخت واکسنی مبتنی بر وکتور علیه کووید ۱۹ است؛ اما تا این لحظه اطلاعات دیگری از آن موجود نیست.
مدیرعامل شرکت مهندسی ژنتیک گرفکس، مستقر در هوستون ماه گذشته اعلام کرد طراحی واکسن کرونا را کامل کرده، اما اطلاعاتی در زمینه واکسن خود منتشر نکرده است. طبق گزارش‌ها، گرفکس، واکسن‌های وکتور مبتنی‌بر آدنوویروس‌ها را می‌سازد که ویروسی بی‌ضرر است و می‌تواند ازنظر ژنتیکی برای بیان ژن‌های خارجی مانند ژن‌های کدکننده پروتئین اسپایک SARS-CoV-۲ دست‌کاری شود.
شرکت بیوتکنولوژی کداجنیکس، مستقر در نیویورک در حال همکاری با مؤسسه سرم هند است تا واکسن ضعیف و زنده‌ای علیه کووید ۱۹ بسازند.کداجنیکس به‌جای استفاده از نیروهای بی‌هدفی مانند حرارت یا مواد شیمیایی برای کشتن ویروس از استراتژی خاصی برای دست‌کاری ویروس و ایجاد نسخه‌ای از آن استفاده می‌کند که بتواند تکثیر شود، اما موجب بیماری نشود. مؤسسه سرم هند مسئول افزایش مقیاس تولید واکسن خواهد بود و نمایندگان این شرکت انتظار دارند در بهار آینده، واکسنی برای آزمایش‌های حیوانی آماده کنند؛ آزمایش‌های انسانی نیز تابستان آینده آغاز می‌شود.
