گزارش: ساماندهی و نظارت بر کيفيت و سلامت مواد غذایی در فدراسيون روسيه
اين قانون[1] در دسامبر 1999 بهتصويب رسيد و طی سالهای گذشته، ويرايشهايی در آن اعمال شده است که در ادامه سرفصلهای اين قانون آورده شده است:
1- قوانین فدرال
1-1- قانون فدرال در زمینه کیفیت و امنیت محصولات غذایی
این قانون[1] در دسامبر سال 1999 بهتصویب رسید و طی سالهای گذشته، ویرایشهایی در آن اعمال شده است.
در ادامه سرفصلهای این قانون آورده شده است:
فصل اول - مقررات عمومی
-
ماده 1- مفاهیم اساسی
محصولات غذایی: محصولات طبیعی یا فرآوری شده که توسط انسان بهعنوان مواد غذایی (از جمله غذای کودک و غذای رژیمی)، نوشیدنی درون بطری،آب،آدامس، و مواد اولیه خام، مکملهای غذایی و مکملهای فعال بیولوژیکی استفاده میشود.
-
ماده 2- مقررات حقوقی روابط در زمینه کیفیت و ایمنی محصولات غذایی
-
ماده 3 - بهرهوری از محصولات غذایی، مواد و محصولات
-
ماده 4 - اطمینان از کیفیت و ایمنی محصولات غذایی، مواد و محصولات
-
ماده 5- اطلاعات در مورد کیفیت و ایمنی محصولات غذایی، مواد و محصولات
فصل دوم - قدرت (Полномочия) فدراسیون روسیه در زمینه تضمین کیفیت وایمنی مواد غذایی
-
ماده 6- قدرت فدراسیون روسیه در زمینه تضمین کیفیت وایمنی مواد غذایی
فصل سوم. مقررات دولتی در زمینه امنیت کیفیت و ایمنی محصولات غذایی
-
ماده 9- الزامات اجباری برای محصولات غذایی، مواد و محصولات
-
ماده 10- ثبت دولتی گونههای خاص، محصولات غذایی، مواد و محصولات
-
ماده 11- حذف شده
-
ماده 12- تأیید انطباق محصولات غذایی، مواد و محصولات با شرایط اجباری اسناد هنجار
-
ماده 13- نظارت دولتی در زمینه امنیت کیفیت و ایمنی غذا، مواد و محصولات
-
ماده 14- نظارت بر کیفیت و ایمنی مواد غذایی، محصولات، بهداشت عمومی
فصل چهارم الزامات عمومی برای تضمین کیفیت و ایمنی مواد غذایی
-
ماده 15- الزامات کیفیت و ایمنی محصولات غذایی
-
ماده 16- الزامات تضمین کیفیت و ایمنی محصولات غذایی جدید، مواد و محصولات در حین توسعه و تولید آنها
-
ماده 17- الزامات کیفیت و ایمنی محصولات غذایی، مواد و محصولات در حین تهیه آنها
-
ماده 18- الزامات کیفیت و ایمنی بسته بندی مواد غذایی بسته بندی شده و برچسبگذاری
-
ماده 19- الزاماتکیفیتوایمنی محصولات غذایی، مواد و محصولات در ذخیرهسازی و حمل و نقل آنها
-
ماده 20- الزامات کیفیت و ایمنی محصولات غذایی، مواد و محصولات در حین پیادهسازی (реализации) آنها
-
ماده 21- الزامات کیفیت و ایمنی مواد غذایی، مواد و محصولات، واردات در قلمرو فدراسیون روسیه
-
ماده 22- الزامات سازماندهی و انجام کنترل کیفیت وایمنی محصولات غذایی، مواد و محصولات
-
ماده 23- شرایط لازم برای کارگران در فعالیت های تولید و فروش محصولات غذایی
-
ماده 24- الزامات خروج از بازار مواد غذایی با استاندارد ناقص و خطرناک، مواد و محصولات
-
ماده 25- شرایط لازم برای آزمون، برای دفع یا تخریب محصولات غذایی با کیفیت پایین و خطرناک، مواد و محصولات خارج شده از چرخه
فصل پنجم مسئول نقض این قانون فدرال
-
ماده 29- مسئولیتهای مقامات نظارتی و نظارت دولتی
فصل ششم مقررات نهایی
-
ماده 30- تصویب این قانون فدرال
1-2- ساماندهی و نظارت بر ارزیابی کیفیت، ایمنی مواد غذایی و سلامت عمومی
این قانون[2] فدرال نیز در سال 2000 و با توجه به قانون فدرال «کیفیت و امنیت محصولات غذایی» تدوین شد. در ادامه به سرفصلهای این قانون اشاره شده است:
-
تصویب مقررات مربوط به نظارت بر کیفیت، ایمنی مواد غذایی و بهداشت عمومی.
-
وزارت بهداشت فدراسیون روسیه، وزارت کشاورزی فدراسیون روسیه، وزارت توسعه اقتصادی و تجارت فدراسیون روسیه و کمیته دولتی فدراسیون روسیه در حوزه استانداردسازی و اندازهگیری، مسئول تأمین سازماندهی و انجام رصد کیفیت، سلامت مواد غذایی و همچنین سلامت مردم خواهند بود.
-
توصیه به مقامات اجرایی مرتبط با مشارکت نهادهای اجرایی فدرال اشاره شده در بند 2 این مقررات، ترتیبات برای سازمان و انجام نظارت.
-
وزارت بهداشت فدراسیون روسیه مسئول هماهنگ کردن فعالیتهای سازمانهای فدرال و نهادهای اجرایی در زمینه سازماندهی و نظارت.
1-3- راهبرد بهبود کیفیت محصولات غذایی در فدراسیون روسیه تا سال 2030
راهبرد (استراتژی) بهبود کیفیت محصولات غذایی تا سال 2030 به شماره 1364 در تاریخ 29 ژوئن 2016 توسط مدودوف، نخستوزیر فدراسیون روسیه بهتصویب رسید[3]. در ادامه به سرفصلهای این راهبرد اشاره شده است:
-
مقررات عمومی
-
اهداف و راهبرد
-
دستورالعمل برای اجرای وظایف در زمینه بهبود کیفیت مواد غذایی در فدراسیون روسیه
-
بهبود و توسعه چارچوب نظارتی در زمینه کیفیت غذا، از جمله جنبههای قانونی مربوط به سازوکارهای جبران مؤثر برای محافظت از مصرفکنندگان
-
بهبود و توسعه چارچوب روششناسی برای ارزیابی سازگاری شاخصهای کیفیت غذایی
-
نظارت بر کیفیت غذا
-
بهبود وضع مقررات دولتی در زمینه کیفیت محصولات غذایی، از جمله در حصول اطمینان از نظارت و نظارت دولت و اعمال سنجش اداری برای عدم رعایت کیفیت محصولات غذایی توسط سازنده (سازنده، فروشنده، شخص به عنوان یک تولید کننده خارجی)
-
ایجاد یک سیستم اطلاعات ردیابی یکپارچه مواد غذایی
-
توسعه و پیادهسازی سیستم مدیریت کیفیت مواد غذایی
-
ایجاد سازوکارهای انگیزشی برای تولیدکنندگان برای تولید محصولات غذایی مطابق با معیارهای کیفیت و اصول تغذیه سالم
-
ایجاد شرایط برای تولید محصولات غذایی نسل جدید با مشخصات کیفیت مشخص شده
-
احیای تولید مواد غذایی در فدراسیون روسیه
-
بهروزکردن استانداردهای فعلی برای محتوا در مواد غذایی از مواد افزودنی مواد غذایی، مواد طعمدهنده، مواد فعال بیولوژیکی، باقیمانده دارویی مورد استفاده در دامپزشکی و حفاظت از محصولات گیاهی
-
توسعه اولویتهای تحقیقات در زمینه تغذیه شهروندان، از جمله در زمینه پیشگیری از شایعترین بیماریهای غیر قابل انتقال و توسعه فناوریهای تولید با هدف بهبود کیفیت محصولات غذایی
-
ارتقاء اصول تغذیه سالم
-
مکانیسم اجرای استراتژی
-
نتایج مورد انتظار
1-4- برنامه عملیاتی برای اجرای راهبرد بهبود کیفیت محصولات غذایی تا سال 2030
این برنامه در ادامه تدوین راهبرد بیانشده در بخش 1-3، در تاریخ 19 آپریل 2017 با شماره 738 توسط نخستوزیر فدراسیون روسیه بهتصویب رسید[4]. با توجه به اهمیت این برنامه، متن کامل آن ترجمه و در پیوست 1 ارائه شده است اما بهطور خلاصه سرفصلهای آن بدین شرح است:
-
بهبودو توسعه چارچوب نظارتی در زمینهکیفیت غذا، از جمله جنبههای قانونی، مربوط به سازوکار جبران مؤثر برای حمایت از حقوق مصرفکنندگان؛
-
بهبود و توسعه یک روش شناختی برای ارزیابی انطباق شاخصهای کیفیت غذا؛
-
نظارت بر کیفیت غذا؛
-
اصلاح ساختار دولتی در زمینه کیفیت محصولات غذایی، از جمله در مورد حصول اطمینان از کنترل دولت (نظارت) و کاربرد اقدامات اداری در زمان عدم رعایت الزامات کیفیت توسط تولیدکننده ( تولیدکننده، فروشنده و شخص به عنوان تولیدکننده خارجی) برای محصولات غذایی؛
-
ایجاد یک سیستم اطلاعاتی یکپارچه برای ردیابی محصولات غذایی؛
-
ایجاد سازوکارهای انگیزشی برای تولیدکنندگان در راستای تولید محصولات غذایی که با معیارهای کیفیت و اصول تغذیه سالم مطابقت دارند؛
-
ایجاد شرایط برای تولید محصولات نسل جدید با ویژگیهای کیفیت مشخص؛
-
احیای تولید مواد غذایی در فدراسیون روسیه؛
-
بهروز کردن استانداردهای فعلی برای محتوا در مواد غذایی از مواد افزودنی مواد غذایی، مواد طعمدهنده، مواد فعال بیولوژیکی، باقیمانده داروهای دارویی برای استفاده از دامپزشکی و محصولات حفاظت گیاهان؛
-
توسعه اولویت تحقیقات علمی در زمینه تغذیه مردم، از جمله در زمینه پیشگیریشایعترین بیماریهای غیرواگیر و توسعه فناوری تولید، با هدف بهبود کیفیت محصولات غذایی است؛
-
ارتقاء اصول تغذیه سالم.
2- نهادهای مسئول
2-1- خدمات فدرال برای نظارت در حوزه حفاظت از حقوق مصرفکنندگان
«روسپاتربنادزر (RosPotrebNadzor)»[5] یک آژانس فدرال(دولتی)است که مسئولیت نظارت و کنترل بر سلامت و حقوق مصرفکنندگان و همچنین حفاظت از شهروندان فدراسیون روسیه را بر عهده دارد و بهطور مستقیم به دولت فدراسیون روسیه گزارش میدهد. ای آژانس، به طور خاص، سازمانی اجرایی است که وظیفه اجرای سیاستهای دولتی و قانون در زمینه حمایت از حقوق مصرفکننده و همچنین توسعه و تأیید دستورالعمل بهداشتی و اپیدمیولوژیک دولت و هنجارهای بهداشتیو نظارت بر آنها رابر عهده دارد.
در طول بیش از 90 سال فعالیت، این سازمان حافظ سلامت بهداشتی و اپیدمیولوژیک مردم روسیه بوده است و دارای بیش از 110،000 کارمند در 84 اداره منطقهای و مراکز بهداشتی و اپیدمیولوژیک در فدراسیون روسیه، 29 مؤسسه تحقیقاتی علمی، از جمله مرکز تحقیقات ویروسشناسی و بیوتکنولوژیو مرکز تحقیقات اپیدمیولوژی مرکزی، 12 ایستگاه کنترل طاعون، بیش از 100 سازمان ضدعفونیکننده و 285 پست بازرسی مرزی برای کنترل بهداشتی و قرنطینه است (آمار مربوط به سال 2014 است).
همکاری بینالمللی، بهعنوان یکی از مهمترین فعالیتهای روسپاتربنادزر بهشمار میرود. این سازمان به طور مداوم در حال توسعه و افزایش همکاری چندجانبه و دوجانبه با سازمانهای بینالمللی و سازمانهای دولتی خارجی است. همچنین، روسپاتربنادزر به طور خاص، فعالانه در رابطه با سازمان بهداشت جهانی، برنامه مشترک سازمان ملل متحد در زمینه اچآیوی/ایدز (UNAIDS)، صندوق کودکان سازمان ملل متحد (UNICEF)، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP)، کمیسیون آلیمارایوس و غیره فعالیت مینماید.
یکی از مهمترین فعالیتهای روسپاتربنادزر در حوزه بینالملل، شامل ارائه کمکهای دو جانبه فنی به کشورهای دیگر در مبارزه با بیماریهای عفونی است. در این زمینه، اولویت با منطقه مستقل مشترک المنافع و سازمان همکاریهای شانگهای است که در آن برنامههای مختلفی برای مبارزه با سرخک، فلج اطفال و اچآیوی/ ایدز انجام میشود.
موافقتنامههای اداری بینالمللی میان روسپاتربنادزر و وزارتخانههای بهداشت از ارمنستان، آذربایجان، بلاروس، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، ویتنام و مغولستان امضا شده است. این نهاد، هماهنگکننده ملی برای مقررات بهداشت بینالمللی سازمان بهداشت جهانی (2005) در فدراسیون روسیه و مرکز ملی INFOSANاست. همچنین همکاری گستردهای بین روسپاتربنادزر و اداره کل حفاظت از سلامت و مصرف کنندگان کمیسیون اروپا (DGSANCO) وجود دارد.
ساختار این آژانس در ادامه آمده است:
* خدمات بهداشتی وزارتخانهها و ادارات روسیه:
وزارت دفاع، وزارت امور داخلی، خدمات امنیتی فدرال، سرویس حفاظتی فدرال، وزارت امور خارجه، اداره کل برنامههای ویژه رئیس جمهور، خدمات پیمان فدرال، آژانس فدرال زیست پزشکی
** در بخش آزمایشگاههای مرجع اشاره شده است.
2-2- خدمات فدرال برای نظارت دامپزشکی و گیاهان دارویی
«روسسلخوزنادزر (Ros Sel Khoz Nadzor)»[6]، یک هیئت اجرایی فدرال است که مسئولیت نظارت و کنترل دامپزشکی، گردش محصولات دارویی برای کاربرد دامپزشکی، قرنطینه و حفاظت از گیاهان، مدیریت ایمن آفتکشها و مواد شیمیایی کشاورزی، باروری خاک، کیفیت و ایمنی دانهها، غلات، مخلوطها و اجزای آنها برای تولید، فرآوردههای پردازش دانه، روابط زمین (در بخش مربوط به زمینهای کشاورزی)، محافظت از جمعیت دربرابر بیماریهای شایع در انسان و حیوانات را برعهده دارد. این سرویس دولتی در زمینه تولید بذر گیاهان کشاورزی نیز نظارت مینماید.
ساختار این مجموعه بهشکل زیر است:
*بخشهای مختلف دستگاه مرکزی:
-
بخش نظارت دامپزشکی برای عملیات صادرات و واردات، حمل و نقل و همکاری بینالمللی
-
گروه تعامل با سازمانهای بینالمللی و کار بازرسی در زمینه کنترل قرنطینه و کنترل دانه
2-3- مرکز تحقیقات فدرال ایالتی علوم تغذیه، بیوتکنولوژی و ایمنی مواد غذایی (FIBUN)
این مرکز[7]، مسئول نظارت بر محصولات GMو GMOاست که بهصورت زسمی در سازمان FAOنیز بهثبت رسیده است. از جمله مهمترین فعالیتهای این مرکز، میتوان بهموارد زیر اشاره نمود:
-
انجام تحقیقات علمی اساسی، اکتشافی و کاربردی در زمینه جهتگیری اولویتهای پزشکی، تغذیه و رژیمهای غذایی و همچنین اثبات اصول تغذیه مطلوب انسان؛
-
بهبود چارچوب نظارتی و روششناسی برای کنترل ایمنی، ارزش تغذیهای و کیفیت محصولات غذایی؛
-
ارزیابی تخصصی محصولات غذایی جدید، فناوریها، مکملهای غذایی، ریزجزءهای فعال بیولوژیکی، منابع جدید مواد مغذی، از جمله مواد تراریختهو نانوموا؛
-
ایجاد فناوریهای مواد غذایی و بیوتکنولوژی؛
-
توسعه و ارزیابی بالینی اثربخشی محصولات تخصصی (محصولات کودک، تغذیه پیشگیرانه و درمانی، تغذیه ورزشکاران، فضانوردان و سایر گروههای حرفهای)؛
-
توسعه فناوریهای تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماریهای وابسته به بیماری آلزایمر و بیماریهای اجتماعی به منظور افزایش طول مدت و کیفیت زندگی کودکان و بزرگسالان در فدراسیون روسیه؛
-
حمایت علمی از مبانی سیاست دولتی فدراسیون روسیه در زمینه تغذیه سالم جمعیت و سایر برنامههای فدرال؛
-
ترجمه نتایج تحقیقات علمی، پژوهشی و علمی-کاربردی در زمینه رشتههای اولویتدار پزشکی، تغذیه و فناوری غذا و بیوتکنولوژی برای سلامت عموم مردم، صنایع کشاورزی و فعالیتهای آموزشی؛
-
فعالیتهای آموزشی در میان گروههای مختلف مردم در مورد تغذیه سالم، فناوری های مواد غذایی و بیوتکنولوژی، ایمنی مواد غذایی و تغذیه.
3- فهرست آزمایشگاههای مرجع
3-1- فهرست آزمایشگاههای مرجع روسپاتربنادزر
-
مرکز علمی فدرال بهداشت اریسمن ،www.fferisman.ru
-
مرکز علمی بهداشتی و بهداشت عمومی شمال غربی،www.s-znc.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی بهداشت روستایی ساراتوف،www.niisgsar.rospotrebnadzor.ru
-
مؤسسه علمی پژوهشی علمی پزشکی شغلی و محیط زیست انسانی،www.uniim.rospotrebnadzor.ru
-
مرکز تحقیقات پزشکی اکسترنبرگ برای پیشگیری و ارتقاء سلامت کارگران صنعتی،www.ymrc.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی بهداشت و بیماری های شغلی نیژنی نووگورود، www.nniigp.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی بهداشت پرتوهای سنتپترزبورگ، پروفسور رمضعف،www.niirg.ru
-
مؤسسه تحقیقات بهداشتی نووسیبریسک،www.niig.ru
-
مرکز علمی و عملی اورژانس و آزمایشگاه بهداشتی،www.npcge.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی روسیه بهداشت بهداشت و درمان،www.vniijg.ru
-
مرکز علمی فدرال پزشکی و پیشگیرانه برای مدیریت ریسک بهداشت عمومی،www.fcrisk.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی اپیدمیولوژی و میکروبشناسی گابریچوکی مسکو،www.gabrich.com
-
مرکز تحقیقات علمی اپیدمیولوژی،www.crie.ru
-
مرکز تحقیقات دولتی میکروبیولوژی کاربردی و بیوتکنولوژی، www.obolensk.org
-
مرکز تحقیقات دولتی ویروسشناسی و بیوتکنولوژی «Vector»، www.vector.nsc.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی ضد عفونی،www.niid.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی اپیدمیولوژی و میکروب شناسی پاستور سن پترزبورگ، www.pasteur-nii.spb.ru
-
آکادمیبلوهینا نیژنی نووگورود، مؤسسه تحقیقات علمی اپیدمیولوژی و میکروبشناسی،www.micro.nnov.ru
-
مؤسسه تحقیقات میکروب شناسی و انگل شناسی رستوف،www.rniimp.rospotrebnadzor.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی اپیدمیولوژی و میکروبیولوژی خابوروف،www.hniiem.rospotrebnadzor.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی آسیب شناسی منطقه ای تونمن ،www.tniikip.rospotrebnadzor.ru
-
مؤسسه علمی تحقیقات علمی عفونتهای طبیعب امسک،www.oniipi.org
-
مؤسسه تحقیقات علمی ضد انفجارایرکوسکسیبری و شرق دور،www.irkutsk.ru/chumin
-
مؤسسه تحقیقات علمی ضد سرطان ولگاگراد،www.vnipchi.rospotrebnadzor.ru
-
مؤسسه تحقیقات ضد انسداد روسیه «میکروب»،www.microbe.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی ضد انسداد روستوف،www.rostnipchi.narod.ru
-
مؤسسه تحقیقات علمی ضد انقعاد استاوروپول،www.snipchi.ru
3-2- فهرست آزمایشگاههای مرجع روسسلخوزنادزور
فدرال مرکزی
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی بلگراد،http://www.belmvl.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بین نژادی بریزبان،http://bmvl.en
-
آزمایشگاه دامپزشکی علمی-متدولوژی مرکزی،http://cnmvl.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بین منطقه ای تور(Tever)،http://www.tmvl.ru
ناحیه فدرال شمال غربی
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی کالینگراد،http://www.kmvl.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی لنینگراد،http://www.vetlab.spb.ru
فدرال جنوبی
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی کراسنودار،http://krasnodarmvl.ru
ناحیه فدرال قفقاز
-
آزمایشگاه دامپزشکی بین نژادی استاوروپل،http://stavmvl.ru
ناحیه فدرال پریولژسکی
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی تاتارستان، http://tatmvl.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی منطقه ساراتوف،http://mvl-saratov.ru
ناحیه فدرال اورال
-
آزمایشگاه دامپزشکی بین نژادی چلیابینسک، http: //www.mvl74.ru
فدرال سیبری
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی اروکوتسک،http://www.vetlab38.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی کمروو ،http://www.kemmvl.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی نووسیبریسک،http://www.nmvl.ru/
-
آزمایشگاه رادیولوژی دامپزشکی مرکزی علمی،http://www.fgu-radiovetlab.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی پریمورسکی،http://primvetlab.ru
ناحیه فدرال شرقی دور
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی کامچاتکا،http://www.kammvl.ru
-
آزمایشگاه دامپزشکی بینالمللی منطقه ساحلی،http://www.-sakhmvl.ru
3-3- فهرست آزمایشگاه های مرجع FIBUN
4- برنامه جامع ایجاد فرهنگ تغذیه سالم
«برنامه جامع برای ایجاد فرهنگ تغذیه سالم»[8] بهعنوان یکی از مهمترین برنامههای آموزشی فدراسیون روسیه در حوزه ارتقای فرهنگ عمومی مردم در حوزه سلامت غذا بهشمار میرود. در ادامه اطلاعاتی در خصوص این برنامه ارائه شده است.
-
تهیه کننده:مرکز پشتیبانی و اصلاح روانی و آموزشی «هارمونی» (TOBBOU) (تحت مالکیت و نظارت منطقه تامبوف – زیر مجموعه وزارت علوم)؛
-
هدف از برنامه:از جمله مهمترین اهداف برنامه میتوان به موارد زیر نیز اشاره نمود:
-
شکلگیری و توسعه دیدگاه دانشآموزان در مورد سلامت بهعنوان یکی از مهمترین ارزشهای انسانی
-
سازماندهی کارهای آموزشی در مورد تغذیه سالم
-
افزایش دانش کودکان در مورد قوانین تغذیه با هدف حفظ و تقویت سلامت، تشکیل آمادگی برای رعایت این قوانین
-
شکلگیری ایده ها درباره تغذیه عقلانی به عنوان یک مولفه مهم زندگی سالم، رفتار سالم
-
پیشگیری از بیماریهای عفونی و غیرعفونی مرتبط با عامل تغذیهای در میان نوزادان و نوجوانان
-
شکلگیری حس احترام به فرهنگ و سنتهای دیگر افراد جامعه
-
شرایط و مراحل اجرای برنامه:
-
مرحله آمادگی - سال 2011-2015:
-
تجزیه و تحلیل وضعیت شکلگیری یک فرهنگ مواد غذایی؛
-
برنامهریزی اجرای دستورالعملهای اصلی برنامه؛
-
ایجاد شرایط برای اجرای برنامه؛
-
آغاز اجرای برنامه.
-
مرحله دوم - سال 2016 -2018:
-
اجرای مرحله ای برنامه با توجه به اهداف و اهداف؛
-
نظارت متوسط بر نتایج؛
-
تنظیم برنامهها با توجه به اهداف و نتایج متوسط.
-
مرحله نهایی - 2018-2019 سال:
-
تکمیل برنامه؛
-
نظارت بر نتایج؛
-
تجزیه و تحلیل نتایج و تعمیم تجربه.