یکی از چالش‏های اساسی پیش روی دولت‏ها، حفظ امنیت و مسائل مربوط به حمله‌های سایبری است. در سال‏های اخیر، هوش مصنوعی، با کمک به کشف و اولویت‏ بندی خطرات، واکنش به حادثه و شناسایی حملات بدافزارها و ...، بازی را برای امنیت سایبری تغییر داده است. به گفته «گرگ جنسن»[1] (مدیر ارشد امنیت اوراکل)،"دیگر وابستگی صرف به انسان‌ها برای مقابله با تهدید کافی نیست. بلکه ردیابی تهدیدات مختلف و نظارت بر آن‏ها با رویکرد تلفیقی هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، آسان‌تر و کارآمدتر است."

در مطالعات نیز آمده است که هوش مصنوعی در بازار امنیت سایبری جهان، بین سال‏های ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ با رشد سالانه ۲۶ درصد روبرو خواهد شد. در عین حال، کاربرد هوش مصنوعی در فضای امنیت سایبری، با چالش‏هایی نیز روبروست که در صورت عدم شناسایی و رفع آن‏ها، می‏تواند به معضل و تهدید امنیتی نیز مبدل شود و هکرها نیز از هوش مصنوعی به‎ عنوان ابزاری برای آسیب‌زدن به سازمان‌ها و نهادها استفاده می‌کنند. با توجه به اهمیت موضوع، در سرمقاله این شماره ماهنامه، مباحث مرتبطی ارائه شده است که می‏تواند برای علاقه‏ مندان، جذاب باشد.

آنچه در این شماره می‏خوانید...

 اوتیسم، یک اختلال رشدی است که بر ارتباطات و رفتار تأثیر می­گذارد. اگر چه کودکان مبتلا به این عارضه تأخیرهای رشدی را تجربه می­کنند با این حال، تشخیص زودهنگام این بیماری اغلب می­تواند در درمان آن مؤثر باشد.در خبر "الگوریتم هوش مصنوعی می تواند به تشخیص زودهنگام بیماری اوتیسم در کودکان کمک کند"، آمده است که محققان دانشگاه ژنو موفق به ابداع یک الگوریتم هوش مصنوعی شده­اند که از طریق تحلیل فیلم­های ویدئویی بازی کودکان زیر پنج سال با بزرگسالان، قادر به تشخیص درست موارد ابتلا یا عدم ابتلا به اوتیسم با دقت هشتاد درصد بوده است.

در خبر"یک‌قدم نزدیک­تر به ربات­های قابل ‏کنترل توسط ذهن انسان" می‏خوانیم؛ افراد مبتلا به آسیب­های طناب نخاعی اغلب دچار نقص‌های عصبی دائمی و ناتوانی‌های حرکتی شدید می‌شوند که آن‌ها را از انجام ساده‌ترین وظایف بازمی‌دارد. ربات‌ها می­توانند به این افراد کمک کنند تا بخشی از مهارت­های از دست رفته خود را بازیابی کنند. محققین دانشگاه ای.پی.اف.ال در کشور سوئیس یک برنامه کامپیوتری توسعه داده ­اند که می­تواند یک ربات را با استفاده از سیگنال­های الکتریکی ساطع شده از مغز بیمار کنترل کند. هیچ کنترل صوتی یا عملکرد لمسی مورد نیاز نیست. بیماران می‌توانند ربات را به‌سادگی با افکار خود حرکت دهند.

در حال حاضر، فناوری­های دیجیتال به‌طور گسترده توسط سازمان‌های مجری قانون در سراسر جهان مورد استفاده قرار می­گیرند ، اما این استفاده اغلب محدود به ارزیابی شواهد و یا پزشکی قانونی می­شود. در خبر "ساخت دادستان هوش مصنوعی با دقت بیشتر از 97 درصد توسط محققین چینی" آمده است که دانشمندان چینی ادعا کرده­اند که دستگاهی ساخته­ اند که می­تواند با استفاده از هوش مصنوعی بر اساس شرح شفاهی پرونده ­های قضایی و با دقت بیش از 97 درصد اتهاماتی را وارد نماید. این اولین دستگاه از این نوع در سطح جهان محسوب که در فرایند تصمیم­گیری در خصوص وارد نمودن اتهام مورد استفاده قرار می­گردد.

در سرمقاله"دولت‏ها از هوش مصنوعی در حوزه امنیت ملی چه می‌خواهند: امنیت ابزاری، امنیت ساختاری یا فرا امنیت؟"، به چالش‏ها و تهدیدهای پیش روی دولت‏ها در حفظ امنیت، در دوران توسعه فناوری‏های نوین و هوش مصنوعی، برخی اثرات کاربرد آن (از جمله انسانی‌ترشدن چهره جنگ‌ها به دلیل منازعات کوچک وکنترل‌شده، کاهش احتمال وقوع جنگ‌های بزرگ و کلاسیک، و کاهش اهمیت و جایگاه جنگ‌افزارهای سنتی چون موشک‌های بالستیک و ضد تانک، ناوهای هواپیمابر غول‌پیکر و جنگنده‌های بزرگ بمب‌افکن) و نقش هوش مصنوعی در سه نوع رویکرد به امنیت (ابزاری، ساختاری و فراقدرت)، پرداخته شده است. در کلام پایانی این سرمقاله نیز آمده است که فناوری‌های جدید ازجمله هوش مصنوعی یک آرمان و ایده‎آل مطلق در ایجاد امنیت نیست و باید به اقتضائات و پیچیدگی‌های مختلف فنی و اجرایی آن‏ها نیز توجه نمود.

در مقاله "تخمین بازار هوش مصنوعی در آسیا و اقیانوسیه تا سال 2023 به ارزش 43.7 میلیارد دلار!!"، آمده است؛ تخمین زده می­شود که بازار هوش مصنوعی در آسیا و اقیانوسیه از 18.7 میلیارد دلار آمریکا در سال 2018 به 43.7 میلیارد دلار در سال 2023، با نرخ رشد مرکب سالانه[1] 13 درصدی در طول دوره پیش ­بینی، رشد کند. بازار هوش مصنوعی در این منطقه، عمدتاً توسط پیشرفت­های فناوری در کشورهایی مانند چین، هند، ژاپن، استرالیا و کره جنوبی هدایت می­شود.

مقاله "چین هنوز کارخانه جهان است و آینده را با هوش مصنوعی طراحی می­کند"، خلاصه ‏ای از مصاحبه انجام ‏شده با کای‏فو‏لی (نویسنده کتاب معروف ابرقدرت‏های هوش مصنوعی) می‏باشد که به برخی از برتری‏هایی که چین در حوزه هوش مصنوعی کسب نموده است.

به طور کلی، اهالی دانشگاه بیشتر بر پژوهش‌های بنیادی، تحصیل و آموزش تأکید کرده‌اند، حال آن که توجه صنعت بیشتر معطوف به پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ آنها در زمینه‌هایی کاربردی بوده است که از حیث تجاری، قابل اجرا و امکان‌پذیر هستند. با این همه، در سال‌های اخیر، در حوزه هوش مصنوعی، این تمایز و تفکیک، قدری مخدوش شده است. در مقاله "نقش دانشگاه و صنعت در توسعه و کاراندازی فناوری‌های هوش مصنوعی و مطالعه آثار و پیامدهای آن" نیز که خلاصه ‏ای از یکی از بخش‏های گزارش AI100 است، به برخی چالش‏های ارتباط دانشگاه و صنعت در انجام پژوهش‏های مرتبط با فناوری‏های نوظهور و هوش مصنوعی اشاره شده است.

در کاربردهای هوش مصنوعی، در مقاله  "تشخیص علائم پنهان اختلال قلب با استفاده از هوش مصنوعی"، آمده است: محققان، یک الگوریتم مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کرده‏اند که می‏تواند نحوه شناسایی تغییرات جزئی در نوار قلب را یاد بگیرد و از این طریق، وجود اختلال در قلب بیماران را پیش‌بینی کند.

در همین بخش، در مقاله "هوش مصنوعی برای زنبورها: ابزاری برای محافظت از عرضه مواد غذایی"، به پلتفرمی تحت عنوان "بامب‏تک" توسط شرکتی روسی، اشاره شده که با استفاده از هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و بینایی کامپیوتر و استفاده از دوربین‌ها و حسگرهایی که در داخل و نزدیک کندوها قرار داده شده‌اند، به جمع‌آوری داده‌ها در مورد حرکات حشرات و شرایط محیطی اطراف مانند دما، نور، فشار هوا و غلظت دی‌اکسید کربن می­پردازد. سپس داده­ها در فضای ذخیره‌سازی ابری بارگذاری شده و مورد پردازش قرار می­گیرد و زنبورداران می­توانند به این اطلاعات دسترسی داشته باشند. این موضوع، امکان نظارت کامل بر فرایندهای مرتبط با گرده­ افشانی را فراهم می‎سازد. تجمیع و تحلیل داده­ های مشاهدات قبلی، امکان اعلام هشدار به زنبورداران را فراهم می­سازد و به این ترتیب، آن­ها می‌توانند کلونی زنبورهای خود را از راه دور کنترل کرده و مشکلات احتمالی را از پیش شناسایی کنند.