گزارش: استراتژی فناوری بخش بالادستی نفت و گاز عربستان سعودی
یکی از مهم ترین رقبای کشور ایران در حوزه های مختلف خصوصا در صنعت نفت و گاز کشور عربستان سعودی است. این کشور سندی را برای توسعه و ارتقای بخش نفت و گاز خود در بخش بالادستی ارائه داده که در آن، چالش‌ها، اهداف استراتژیک، حوزه‌های هدف فناوری و ماموریت‌ها تشریح شده است.
یکی از مهم ترین رقبای کشور ایران در حوزه های مختلف خصوصا در صنعت نفت و گاز کشور عربستان سعودی است. این کشور سندی را برای توسعه و ارتقای بخش نفت و گاز خود در بخش بالادستی ارائه داده که در آن، چالش‌ها، اهداف استراتژیک، حوزه‌های هدف فناوری و ماموریت‌ها تشریح شده است. در گزارش تولید شده، استراتژی تحقیق و توسعه در کشور عربستان سعودی برای 20 سال آینده ارائه شده که در این مدت، رسیدن به 8 هدف استراتژیک مبتنی بر فناوری را برنامه ریزی کرده است. این 8 هدف عبارت‌اند از: ازدیاد برداشت، ایجاد بانک اطلاعاتی یکپارچه، کاهش هزینه‌ها، ارتقا بازدهی اکتشاف و حفاری، کاهش خطرات زیست محیطی، تکمیل اطلاعات زمین شناسی، ارتقا و بومی سازی خدمات فناوری، مدلسازی و مدیریت.
طبق ادعای سند، تمامی مولفه‌های استراتژی تدوین شده در راستای خلق ارزش در عربستان و با چشم‌اندازی که برتری و شایستگی فناورانه در کشف و تولید هر قطره از نفت و گاز را با رویکردی متناسب با محیط زیست دنبال می‌کند، تعیین شدند. در این سند، زیرحوزه‌های فناوری برای دست‌یابی به اهداف فناورانه مشخص کرده است که تعداد آنها به بیش از50 فناوری می‌رسد. همچنین در یک گام نظارتی، حوزه‌های هدف فناوری (TTA) و زیرحوزه‌های فناوری‌های تعریف شده، مورد پایش و نظارت قرار میگیرند. نکته مهم این گزارش، ارائه پارامترهایی با عنوان نوآوری‌های استراتژیک جهت اجرای هرچه بهتر این برنامه در دست‌یابی به اهداف تعیین شده است. این نوآوری‌ها در 7 بخش زیرساخت، تامین مالی، منابع انسانی، همکاری و تشریک مساعی، قوانین و مقررات، روندهای تحقیقات استراتژیک و بومی‌سازی ارائه شده‌اند. نکات مهم قابل استفاده برای صنعت نفت ایران مستخرج از سند را میتوان در چند بند خلاصه کرد:
1- راهبرد و استراتژی ارائه شده را میتوان در دو بخش فنی-عملیاتی و پشتیبانی افراز کرد. در بخش فنی-عملیاتی به تعریف و تدوین اهداف، فناوری های کلیدی و زیرحوزه های فناوری پرداخته و در بخش پشتیبانی به نقش هریک از عوامل مهم پشتیبان نظیر منابع انسانی، مقررات، بومی سازی در توسعه فناوری میپردازد.
2- در این استراتژی توسعه فناوری، تنها به بیان چشم انداز و آرمان های دست نیافتنی اکتفا نشده است، بلکه به طور مشخص به تدوین اولویت‌های فناوری و زیرحوزه ها پرداخته شده و نقشه راه دست‌یابی به آنها در زمان مشخص ارائه شده است.
3- گام های اجرایی و اقدامات مشخص و ملموس با هدف توسعه فناوری تعیین میشود و این اقدامات دائما مورد پایش و نظارت قرار میگیرند.
4- عربستان همانگونه که در تولید و صادرات نفت، خود را در مقام نخستین اوپک قرار داده است، به دنبال کسب رتبه اول در بخش فناوری‌های نفت و گاز است و گام اولیه خود که همان تدوین برنامه و استراتژی توسعه فناوری است محکم برداشته است. برنامه توسعه فناوری عربستان، یکی از بروزترین نسخ استراتژی توسعه فناوری است که تمامی بخش‌ها و ذینفعان مرتبط را با خود همراه کرده است و با سیستم پایش و نظارت دقیق، روند آن را بروز می‌کند.
متن کامل گزارش را در فایل ضمیمه مشاهده نمائید.
