تهران یکی از روستاهای ری بوده است و در سال 1174، آغا محمدخان قاجار، آن را به عنوان پایتخت ایران برگزید. هر چند قبل از قاجار در دوره‌های صفویه و زندیه مورد توجه بوده است ولی به عنوان پایتخت انتخاب نشده است. اکنون 221 سال از پایتختی تهران می‌گذرد و جمعیت تهران از 15000 نفر در آن زمان به بیش از 13 میلیون نفر تا امروز رسیده است. این افزایش جمعیت در یکصد سال اخیر شتاب بیشتری گرفته است به‌نحوی‌که از زمان آغا محمدخان قاجار تا یکصدسال اخیر تنها 535 هزار نفر به جمعیت تهران افزوده شده بود و از آن زمان به بعد این روند تحول جمعیتی بیشتر دستخوش تحول قرار گرفت.  

تعداد خیابان‌های اصلی شهرستان تهران 345 و فرعی آن 2351 عدد و طول کل شبکه معابر (اعم از بزرگراه، آزادراه، خیابان، کوچه و ...) طبق آخرین نقشه برگرفته از تصاویر ماهواره‌ای در سال 2018 برابر با  8949  کیلومتر می‌باشد و این در حالی است که مساحت شهرستان تهران برابر با 658 کیلومترمربع و فضای ساخت و ساز در این شهرستان تقریبا یک سوم آن است. با توجه به طول و مساحت موجود، تراکم شبکه معابر در تهران برابر با 13.6 کیلومتر بر کیلومترمربع است. این گسترش زیرساخت و ساخت و سازها در طول زمان شکل گرفته است و شکل زیر روند آن را نشان می‌دهد. یکی از مصادیق افزایش جمعیت در منطقه تهران –کرج گسترش زمین‌های ساخته شده است. میزان ساخت و ساز در منطقه تهران –کرج در طول سال‌ها گسترده‌تر شده و الگوی این ساخت و ساز تغییر پیدا کرده است. الگوی سال‌های 1379-1364 شعاعی بوده و تا سال 1392، الگو به شعاعی –منظومه‌ای تغییر یافته است و این نشان می‌دهد که فضاهای خالی بین شهرها در حال پر شدن است. مطابق شکل 8، در 40 سال گذشته، به طور تقریبی 88 هزار هکتار به مساحت زمین‌های ساخته شده تهران - کرج اضافه شده است. از این مساحت، 900/36 هکتار به فضای خارج از شهرها و 51 هزار هکتار به حریم شهرها اختصاص دارد.

برای دریافت کامل متن، بر روی لینک زیر کلیک نمایید.